Temat relacji damsko-męskich jest często podejmowany przez twórców animacji, jednakże nieczęsto spotykamy film, który w tak przenikliwy, oryginalny, a jednocześnie zabawny sposób ukazuje zgubne uroki femme fatale. Urok i potencjał festiwalowy animacji Michała Sochy, zrealizowanej jako film dyplomowy w warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych pod opieką Hieronima Neumanna, szybko dostrzegło warszawskie studio Platige Image, które podjęło się roli koproducenta i promotora„Laski”. Dzięki dopracowaniu technicznemu i dobrej promocji film znalazł się na najważniejszych festiwalach animacji na całym świecie i zdobył na nich kilkanaście nagród, m.in. w Annecy i Ottawie.
Nie byłoby jednak sukcesów filmu, gdyby autorowi nie udało się połączyć bardzo spójnego, konsekwentnego scenariusza, zakończonego czytelną i zabawną puentą, z oryginalną plastyką i żywiołową muzyką. Tryskająca surrealistycznym humorem narracja o typowej randce z niecodziennym zakończeniem przynosi obrazy znane z klasyki kina, podane w odświeżonej formie. Przygotowania kobiety – prysznic, dobór garderoby, makijaż – pokazane z przymrużeniem oka, podkreślają dwuznaczność pojęcia piękna. Także sama scena schadzki, z sączonym drinkiem, ognistym tańcem, efektownym lądowaniem w łóżku i nieodzownym papierosem po akcie miłosnym, jest ironiczną grą reżysera z kinowymi kliszami. Całość jest wyraziście spuentowana w finale, kiedy to okazuje się, jak niszczycielska może być siła zauroczenia kobietą. Reżyser zabawnie wykorzystał też dwuznaczność tytułu: kontrastując potoczne użycie tego słowa dla określenia pięknej kobiety z białą laską dla niewidomych zwielokrotnił wydźwięk finału.
Przewrotną fabułę Socha wsparł oryginalną plastyką i zachwycającymi rozwiązaniami inscenizacyjnymi. Wykorzystując jedynie trzy kolory (biel, czerń i czerwień), nadając obiektom mocno zgeometryzowaną formę i płynnie przechodząc od figuratywności do abstrakcji, reżyser uwolnił się od dosłowności obrazowania. Pomysły na ruch postaci – jak choćby niezwykłe wejście mężczyzny do pokoju, który materializuje się ze swojego cienia, czy jego skok do łóżka wykonany z rosnących wskazań equalizera – i płynna animacja 2D są zsynchronizowane z rytmem ekspresyjnej, jazzowej muzyki skomponowanej przez kwartet Meritum, która dodaje filmowi klezmerskiej energii.
„Laska”, dzięki uniwersalności zastosowanego języka filmowego i świeżości plastycznej, stała się jedną z najlepiej rozpoznawalnych polskich animacji na świecie, a autorowi przyniosła artystyczne uznanie i liczne zaproszenia do współpracy. Ich efektem są m.in. animowana czołówka festiwalu Animator 2009, sekwencja otwierająca film „The Pillars of The Earth” (2010) i liczne reklamy realizowane w studiu BrosFX.
- „Laska”, Polska 2008. Scenariusz i reżyseria: Michał Socha; producenci: Michał Socha, Platige Image; producent wykonawczy: Marcin Kobylecki; asystent produkcji: Marta Staniszewska; animacja: Michał Socha; opieka artystyczna: Hieronim Neumann; muzyka: Meritum – SZCZ; promocja, dystrybucja: Platige Image. Czas trwania: 5 minut.
Nagrody filmowe:
- „Brązowy Pegaz” – Międzynarodowy Festiwal Filmowy Animator, Poznań 2008;
- „Złote Koziołki” – Międzynarodowy Festiwal Filmów Młodego Widza „ALE KINO”, Poznań 2008;
- Zwycięzca w kategorii „Animacja” – Festiwal Polskich Filmów, Los Angeles 2009;
- Wyróżnienie – ARS Electronica 2009;
- „Srebrny Lajkonik” za najlepszy film animowany – Krakowski Festiwal Filmowy 2009;
- Wyróżnienie za twórcze wykorzystanie muzyki – Festiwal Filmowy, Annecy 2009;
- Złoto w kategorii „Film” – „Art Directors Club of Europe” (ADC*E), Barcelona 2009;
- „Mały Jantar” za najlepszy film animowany – Koszaliński Festiwal Debiutów Filmowych „Młodzi i Film” 2009;
- Specjalne wyróżnienie w kategorii „animacja” – Tabor Film Festival w Chorwacji 2009;
- Główna nagroda w kategorii najlepsza animacja studencka – Ottawa International Animation Festival 2009;
- Wyróżnienie Jury – China International Animation and Digital Arts Festival CICDAF 2009;
- Najlepszy Design – KROK Festival 2009;
- „Najlepsza animacja” i Nagroda Jury Studenckiego – Festiwal Filmów Krótkometrażowych BuSho, Budapeszt 2009;
- „Silver Peg Bar” za najlepszą animacje – ANIMANIMA 2009.
Autor: Mariusz Frukacz, marzec 2011